پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

تورم، بیکاری و فقر شدید، از مهمترین تبعاتی است که در سایه دو قطبی شدن یک جامعه شاهد خواهیم بود. حقیقت تلخ است، ولی بخشی از جامعه ما در شرایط فقر مطلق دست و پا می‌زند. افزایش فساد اقتصادی و رانت خواری از دیگر تبعات افزایش دوقطبی شدن اقتصاد خواهد بود. نه فقط فساد و رانت، بلکه سوء استفاده از شرایط و جایگاهها، نیز در چنین شرایطی تشدید می‌شود. افرادی که به طبقه مرفه یا غنی در جامعه تعلق دارند و از تشدید وضعیت دو قطبی شدن جامعه سود می‌برند، قطعا با این وضعیت مخالفتی ندارند و حتی در روند فقرزدایی، کارشکنی خواهند کرد چرا که علاقه‌ای ندارند طبقه متوسط وجود داشته باشد و با روغن کاری چرخ دهنده‌های توسعه اقتصادی کشور، مانعی برای سودجویان و رانت خواران باشد. به همین دلیل معتقدم هر اندازه فقرزایی ساده است، فقر زدایی سخت است. هر اندازه حذف طبقه متوسط ساده است، بازگرداندن دهک‌های متعلق به طبقه متوسط دشوار است.

تحول مهم اقتصادی در جهان، پیدایش طبقه متوسط رو به افزایش در بسیاری از کشور‌های درحال توسعه است. این پدیده- در نتیجه بیش از دو دهه‌رشد اقتصادی سریع تقریبا پیوسته در جهان- نه فقط به نفع اقتصاد کشور‌ها بلکه به نفع حکمرانی نیز بوده‌است. به گفته بردسال بهترین تضمین برای حکمرانی خوب، تقویت طبقه متوسط است، چون تاریخ به ما گوشزد می‌کند طبقه متوسط بزرگ و گسترده که احساس امنیت کند، بنیاد محکمی است تا حکومتی کارآمد و دموکراتیک ایجاد و حفظ شود. کسانی که در طبقه متوسط هستند نه فقط دارای منابع مالی لازم برای تامین خدمات حیاتی ازقبیل جاده و آموزش از محل مالیات دهی هستند، بلکه مطالبه گران جدی وضع قانون و مقررات، اجرای عادلانه و بی طرفانه قرارداد‌ها و به‌صورت کلی‌تر حاکمیت قانون شناخته می‌شوند، چون این‌ها کالا‌های عمومی‌ای هستند که زمین بازی اقتصادی و اجتماعی را هموار می‌کنند به‌نحوی‌که از این طریق فرصت و امکان شکوفایی استعداد‌ها برای همگان فراهم خواهد شد.

صرف‌نظر از تاثیر کاهش ارزش پول ملی بر اقتصاد کشور و فشارهای مربوطه بر زندگی آحاد مردم، یکی از برجسته‌ترین تاثیرات این روند، کوچک شدن طبقه متوسط و تنزل جایگاه آن در نظام سیاسی کشور است.

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: طی سه دهه اخیر ورود چین، هند و برزیل به فرایندهای تولید و خدمات، اقتصاد کشورهای غربی را دچار بحران های جدی کرده است. عده ای معتقدند که اقتصاد بین الملل به واسطه جنگ تجاری و تعرفه میان آمریکا و چین وارد دوره «جهانی زدایی» (Deglobalization) شده است. جنگ تعرفه ها صرفاً برآمده از دولت ترامپ نیست بلکه اجماعی در دستگاه هیأت حاکمه آمریکا اعم از مؤسسات تحقیقاتی، نهادهای امنیتی و کنگره این کشور است.

«تقریبا سه هفته بیشتر از زندگی‌ام نمانده. سه هفته. بهتر است بگویم ژانویه 2019: ماه من، آخرین ماه من... دکترها گفته‌اند چند هفته - شگفت‌آور است اگر این چند هفته به ماه فوریه برسد؛ تولدم نه فوریه است. باید دید چه پیش می‌آید... ناراحت نیستم که دارم می‌میرم. به خاطر خیلی چیزها غمگینم، چیزهایی که مربوط می‌شود به خانواده‌ام. اما هراسی از مرگ ندارم». این‌ها از آخرین جملاتی است که اریک اُلین رایت تقریبا یک ماه قبل از مرگش نوشت. او تا قبل از مرگش چند یادداشت کوتاه نوشت که بسیار دردناک بود. در این یادداشت‌های کوتاه نوشته بود امیدی به بهبود سرطان ندارد و قبل از مرگش مشغول رسیدگی به نوشته‌های قبلی و آرشیوهاست. سرانجام رایت 23 ژانویه در سن 72‌سالگی بر اثر ابتلا به سرطان خون درگذشت و فوریه 2019 را ندید.